چهارشنبه 14 تير 1402 , 11:00
از فیلم‌سازی تا فیلم‌بازی! / فیلم
فاش نیوز - زمانی که ما می گوئیم سعه صدر به خرج دهیم، منظور ما این نیست که هر سلبریتی بیاید هر سخنی بگوید و به خاطر محبوبیتش در نسل جوان و مردم، برای خود حاشیه امنیت درست کند؛ بلکه آنان باید حد و حدود خود را بشناسند و ملزم به رعایت خط قرمزهای اخلاقی و سیاسی عرف حوزه کاری خود باشند. آنان اگر سخنی دارند، به صورت قانونی و مدنی بیان و از تحریک اذهان عمومی بپرهیزند.
ضمن این که در کل ما هم باید ظرفیت خود مان را بالا ببریم. برای مثال اگر سریالی مانند گاندو پخش می شود، مسئولان ارشد دولت وقت نباید نسبت به آن موضع بگیرند و به جای کدورت، دلخوری و هجمه به عوامل سازندگان این مجموعه، بیایند ببینند کجای کارشان اشکال دارد و در پی رفع این ایرادات تلاش به خرج دهند.
در همین آمریکا در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما، در آمریکا در سال ۲۰۱۳ "سریال خانه پوشالی" با بودجه عظیمی از سوی نتفلیکس ساخته و پخش شد، که در آن به فساد اخلاقی و سیاسی فردی بنام فرانک آندروود، به عنوان رئیس جمهور و همسرش کِلِر به عنوان بانوی اول کاخ سفید پرداخت و حتی این فرد در سناریوی فیلم، از هم‌حزبی اوبامای دموکرات بود، اما اوباما به این موضوع واکنش تندی نشان نداد که هیچ، حتی از ساخت جنین مجموعه ای، شخصا" ابراز خرسندی کرد و از آن تمجید کرد.
در سال ۲۰۱۷ در زمان ریاست جمهوری ترامپ "سریال مبارزه خوب" در چند فصل ساخته شد. داستان یک شرکت حقوقی در شهر شیکاکو است که نسبت جمیعت شهروندان سیاهپوست آن نسبت به سفیدپوستان از شهرهای دیگر بیشتر است و سهامداران و مدیران این شرکت، سیاهپوستان و زنانی هستند که به صورت سنتی مخالف جمهوری‌خواهان بوده و به دنبال هر سرنخی از نقض قانون از سوی ترامپ می باشند تا او را با مدارک محکم دادگاهی کنند؛ از جمله موضوع (وان طلا) که در آن ترامپ در سفر به روسیه به این رسوائی اخلاقی متهم شد و بارها به ترامپ نسبت‌های خیلی تندی دادند، که قابل تعقیب قضائی و طرح در دادگاه نبود. با این حال ترامپ هیچ موضعی در قبال آن نگرفت؛ چرا که آنان می دانند رسانه‌ها از جمله فیلم‌ها و سریال‌ها، بازتاب اعمال خود آنان است و سعی می کنند با ژست آمریکایی متمدنانه، خود را با ظرفیت و مبرا از قانون‌شکنی نشان دهند.
اما در کشور ما موضوع فیلم و فیلم‌سازی کمی پیچیده است و نمی‌توان از روی یک فیلم یا چند فیلم به باطن افراد فیلم‌ساز یا هنرپیشه‌های سلبریتی پی برد. پرونده یکی از فیلم‌سازان مشهور را به اجمال مرور می‌کنیم.
محسن مخملباف؛ زمانی که فیلم اجاره‌نشین‌ها، اثر داریوش مهرجوئی اکران می شد، محسن مخملباف، انقلابی دو آتیشه آن زمان نیز در سالن سینما حضور داشت و هنگامی که در سکانسی از فیلم، دو کبوتر سفید بر روی منبع آب در پشت بام نشستند، ساختمان تخریب شد، مخملباف در همان هنگام از جای خود بلند شد و نسبت به این صحنه به شدت اعتراض کرد که چرا کبوتر سفید، که مظهر انقلاب و آزادی است و در انقلاب اسلامی ایران هم دارای اهمیت خاصی می باشد و سنبل پیروزی انقلاب محسوب گشته، باید عامل مخرب ساختمان مسکونی نشان داده شود و آن را موذی‌گری علیه انقلاب ذکر و سالن سینما را با اعتراض ترک کرد. هنگامی که خود مخملباف فیلم عروسی خوبان را در سال 1367نویسندگی، کارگردانی و اکران کرد، با توجه به شرایط زمانی دهه شصت که بشدت با موضوع بدحجابی در سینما برخورد می شد، در این فیلم که ظاهرش از موضوعات ارزشی یک جانباز موج گرفته اعصاب و روان بود و جنگ تحمیلی نیز تازه پایان یافته بود و موضوع جانباز جنگی نیز یک سوژه بکر تلقی می گردید، در یک صحنه یک دختر و پسر در آتلیه عکاسی نشان داده می‌شود، که چگونه یک دختر جوان را بدون روسری با سر تراشیده برای اولین بار، با دور زدن قوانین وزارت ارشاد و تابوشکنی، به نام مخملباف انقلابی مجوز گرفت و اگر کارگردان این فیلم مخملباف انقلابی، با آن رزومه فعال سیاسی زندان‌رفته قبل انقلاب نبود، فیلم‌ساز دیگری شاید نمی‌توانست هرگز مجوز اکران فیلم خود را بگیرد.
پس از این که مخملباف بعدها به دنبال ساخت فیلم‌های موسوم به فیلم‌های جشنواره ای رفت و مسیرش عوض شد، شاید به نقل و قول عده ای از افراد، افق های جدیدی در دیدگاه وی بوجود آمد تا به راه طی کرده و پشت سر خود خط بطلان بکشد. اما خاطره ای از سال های دور از مخملباف در ذهنم مانده؛ در زمان مرحوم علی معلم، سردبیر و همه کاره نشریه «دنیای تصویر»، که این نشریه هر ساله جشنواره ای برگزار میکرد بنام «تندس حافظ» که هرچند جایزه های خاصی نداشت، اما به دلایلی از جمله شخصیت مرحوم معلم که دستی در ساخت برخی فیلم ها به عنوان تهیه کننده و یا چندین بار از داوران اصلی جشنواره فجر بود، افراد زیادی از هنرمندان درجه یک و عوامل فیلم‌ساز هر ساله حضور داشتند و دارای اعتبار بود.
سالش را بیاد ندارم. خیلی سال پیش بود؛ اما مرحوم معلم که خودش مجری همه ساله بود، یک جایزه ای به نام مخملباف ذکر کرد و در ادامه گفت: مخملباف را نمی توان پیدا کرد؛ چون یا در کابل (برای فیلم‌سازی) هستند یا در نیویورک(جشنواره). حالا نگاه کنید تفاوت های این دو شهر در دنیا و فاصله شان را! حضار از این تکه کلام و عبارت، به شدت به خنده افتاده و چهره حاتمی‌کیاء در قاب دوربین بسیار دیدنی بود؛ که کاملا" بیادم مانده؛ چون پس از فیلم دیده‌بان حاتمی کیاء که با هم همکاری داشتند، مسیرشان از هم جدا شده بود. ضمن این که در آن زمان هنوز خانواده مخملباف مقیم فرانسه نشده بودند.
اگر توجه کنید انقلاب ما آنچه از افراد به ظاهر مذهبی اوایل انقلاب ضربه خورد، از افراد تیپ روشنفکرنما، غیر انقلابی و ضد دینی نخورد. آنان از روز اول غیر مذهبی بوده اند و حداقل ریاء‌کاری نمی کردند؛ اما امثال عباس زریباف، که عامل اصلی فرار بنی صدر و رجوی به فرانسه از گیت پرواز فرودگاه مهرآباد بود، در عملیات مرصاد به هلاکت رسید و نامش در تاریخ کشوررمان به عنوان یکی از بزرگترین خائنین به کشور لقب گرفت و آنچه ما شنیدیم، خاوری زمانی که در ایران مسئولیت داشت، آنچنان جانماز آب می کشید که اطرافیانش می گفتند، مسلمان انقلابی یعنی خاوری و بس!
یعنی آنان با تظاهر توانستند به کشور خیانت و اموال بیت المال را چپاول کنند. خداوکیلی اگر آنان از روز اول با ریش تیغ‌زده و کروات می آمدند جلو، کسی جواب سلامشان را هم نمی داد، چه برسد به پست های کلیدی و فوق کلیدی. پس نباید از روی ظاهر افراد را قضاوت کرد و حرفشان را جدی گرفت؛ هر چند شاید خیلی مدعی باشند که بحرالعلوم و فاضل هستند. اما صرفا" به دنبال منافع شخصی خود هستند تا منافع آحاد جامعه و به قول معروف، کاتولیک‌تر از پاپ بوده و به خاطر حیات نحس خود، شیره جان مردم را مثل زالو مکیده اند. اما در پیشگاه عدالت خداوندی ایمان داریم که در همین دنیا تقاصش را می پردازند؛ چون حق الناس برگردنشان هست.
آنچه بیشتر مورد آزار دل است، رفتار این قوم با مردمان است. بی دلیل، حتی حق شادی را از مردم گرفتند و تحمل هیچ انتقادی به خودشان را ندادند. خود را بر حق و مخالفشان را باطل نامیدند، ولی ماه پشت ابر برای همیشه باقی نخواهد ماند.
سخنی با دوستانی که خود را متدین و مذهبی می دانند و واقعا" ذات پاکی دارند؛ اما حتی با موضوعاتی که در آن شوخی یا موسیقی باشد مخالفند و آن را ضد دینی می دانند؛ همه مردم مانند هم نیستند و سلیقه ها متفاوت است. شما را نفی نمی کنیم و در اطراف ما زندگی می کنند، در پاکی و مسلمانی آنها شکی نیست، اهل شنیدن موسیقی یا هنر دیگری نیستند، اما سلائق سالم مردم و حق انتخاب آنها را تقبل کنید و به رسمیت بشناسید.
در اینجا از مدت ها پیش فیلمی دارم، به مدت یک و نیم دقیقه که از خیلی وقت بود منتظر موقعیتی بودم که این موضوع را بیان کنم. اینجا فکر می کنم محل مناسبی می باشد که در آن مقام معظم رهبری، حضرت آقا صراحتا" نظر خود را در خصوص شوخی در فیلم ها، حق شادی برای مردم و حتی فیلم مارمولک کمال تبریزی، که عده زیادی آن را توهین به روحانیت و علما می دانستند، بیان فرمودند و عینا" کلمه به کلمه، واو به واو آن را می نگارم؛ بدون هیچ تغییری. این فیلم زمانش کوتاه است؛ اما حجمش بالاست و آپلود برای ارسال به فاش نیوز برای بازدید عموم امکانپذیر نیست؛ با عرض پوشش.
دیدار جمعی از عوامل سریال های تلویزیونی 24 آبان 1397 با مقام معظم رهبری؛
در این دیدار بسیار صمیمی و دوستانه، که در یک اتاق اهالی هنر بر روی زمین نشسته اند آقای ایمان صفایی از سازندگان مجموعه لیسانسه ها سخن می گوید.
«صفایی به حضرت آقا: الان با هیچکس نمی توانیم شوخی کنیم.
حضرت آقا: با کی شوخی کردید؟
صفائی: با هر کی شوخی کنیم ما را می کِشند دادگاه. با تلویزیون شوخی کردیم نصفش را پخش کردند. در حالی که قرار بود اینها آزادتر باشند، علیرغم این که ما در سریال لیسانسه ها ما تا دلمان می خواست با همه شوخی کردیم؛ ولی جامعه امروز ما نیاز به این شوخی ها داره، این خانواده ها را یک کمی لبخند میاره گوشه لبشان، باید فضا بازتر باشه و بپذیریم داریم شوخی می کنیم، دشمنی نمی کنیم. ولی اینطور نیست، اینجوری نگاه نمی کنند.
حضرت آقا: نه؛ من معتقدم باید شوخی کنیم. من به پلیس یه چند سال پیش هم گفتم، یک فیلم یا سریال بود نیروی انتظامی اعتراض کرد. من گفتم: بیخود اعتراض می کنید. به این آقایونِ علما گفتم سر آن قضیه فیلم چی بود اسمش؟
اطرافیان: مارمولک.
حضرت آقا: مارمولک، تبریزی ساخته بود. من به آقایان گفتم، به جای این که اعتراض کنید، استقبال کنید. بگوئید دستت درد نکنه که آدم هائی می آیند به ناحق لباس ما (روحانیت) را می پوشند، نه، این چیزِ خوبیه نه. من معتقدم شوخی بکنید، اما شوخی مودبانه، باید شوخی مودبانه باشه، خلاف حق نباشه، هتک نباشه، اما شوخی باشه خیلی خوبه.
صفایی (با خنده): الان ما (اینجا)مجوز گرفتیم شوخی کنیم؟
حضرت (آقا با خنده): بله درسته مجوز گرفتید. بروید شوخی کنید.»
آیا صراحت بیان حضرت آقا مشخص نبود؟! چطورعده ای می آیند کام مردم را تلخ کرده با نام شریعت اسلامی...می کنند. پس از انقلاب کجا ما مانند طالبان در حق دختران و زنان خود اجحاف نمودیم؟!
ایکاش سخنان مقام معظم رهبری، فصل الخطاب اعمال و رفتار همه مسئولان و مدیران بود؛ تا دختران و زنان کشورمان بدون نیاز به گشت ارشاد، آزادانه مقید به رعایت حجاب خود بوده، نیاز به پرداخت این همه هزینه و تحمل حرف های افراد کاسه داغتر از آش نبودیم.
برای سلامتی و بقای عمر با عزت چنین رهبر والامقامی و نائب بر حق و خلف حضرت امام (ره) صلوات!
|| مرتضی قنبری وفا
استاد بر من منت گذاشتید و بسیار مفتخرم که نظر خود را در این مطلب مرقوم فرمودید ، که بنده را در بیان سخنانم دلگرم و ثابت قدم قرار می دهید.
استاد در کنار تمام سخنان این قطعه فیلم از چند سال پیش ، نزد من بود و منتظر بودم در موقعیت مناسبی از آن استفاده کنم ، چون خیلی حیف بود که دیگران آن را نبینند و صراحت نظر حضرت آقا را و اگر به لحن حضرت آقا توجه کنید ، که لحن فرمایشات ایشان نیز قابل تامل است. آنجا که می فرمایند : من به نیروی انتظامی گفتم "بیخود" اعتراض میکنید و آنچنان با تحکم از این کلمه بیخود استفاده می فرمایند ، که خیال شنونده راحت می شود ، که این نظر صراحت نظر حضرت آقااست ، بدون هیچ شک و شبهه ای!
زمانی که فیلم مارمولک اکران شد ، عده ای آمدند و یقه دریدند که : بیائید آقا به روحانیت توهین شد ، به مراجع و علمای شیعه توهین شد و شلوغ کردند ، که پس از حدود یکی دو ماه این فیلم توقیف شد ، اما پس از فردای آن اگر به ماست بند محل رجوع می کردید برای خرید ماست ، می دیدید رویه شیشه مغازه زده (سی دی فیلم مارمولک موجود می باشد) و خیلی از اهالی مردم که اصلا" اهل فیلم هم نبودند ، این فیلم پرده ای را با آن کیفیت بسیارپایین صدا را دیدند و با اینحال از ته دل خندیدن ، آخر مگر خندیدن بد است! غیر از آن نتیجه کار متولیان از توقیف اکران چه شد! دقیقا" برعکس! عده ای نیز داستان فیلم را نسخه رمان کلاسیک بینوایان نامیدند ، چه شد رضا متقالی از زندان مانند ژان والژان ، تبدیل به موسیو مادلن شد و به آن مقام رسید ، ولی از آن سوء استفاده نکرد و بانی خیر برای اهالی شد ، فقط آخرش فرق میکرد ، که مامور ژاور داستان فیلم برنده و پیروز شد ، حالا بگذریم ...
اما این سخنان حضرت آقا ، آب سطل سردی بر سر شاکیان ریخت و یک اعتبار شایانی به فیلم های کمدی داد و ببینید در همین قطعه فیلم ، چگونه در انتها با آن چهره خرم و بشاش می فرمایند : بروید شوخی کنید و با کلامشان ، مجوز ساخت چنین فیلم ها و سریالهائی را صادر فرمودند!
استاد مجددا" از بذل توجه شما سپاسگزارم و بنده نوازی فرمودید ، هر چند این کامنت شد صرفا" نقد فیلم مارمولک ، حالا بگذریم ...
این قطعه شعر تقدیم به شما آقا و سرور بنده استاد دکتر حسینی گرانمایه
قرآن به جز از وصف علی آیه ندارد ... ایمان به جز از حب علی پایه ندارد
گفتم بروم سایه لطفش بنشینم ... گفتا که علی نور بود سایه ندارد
عید غدیربر شما نیز مبارک
بسیار عالی بود لذت بردم عزیز دل برادر!
... حقیقتا در عصر پر مسئله و پیچیده ی دیجیتال، در میان رهبران سیاسی و علما و اندیشه ورزان، آیا آقا تر و روشن بین تر و با صلابت تر از حضرت آقا ؛ کسی سراغ داره؟؟؟
نگاه او چه بگویم، چوبحر جاری نور
گل رخش به گل آفتاب می ماند
اما سودا گران بازار اندیشه بطور شبانه روزی در فضای مجازی ، بصورتی ناجوانمردانه در حال چنگول کشیدن بر این رخ زیبایند!
اما به درستی که:
شب پره گر وصل آفتاب نخواهد
رونق بازار آفتاب نکاهد
با تشکر
و تبریک عیدغدیر به همه ی عزیزان